ORTHPHOTO - Prawosławie dalekie i bliskie - Galeria TCK, 03.11.10

Na ekspozycję składa się ok. 180 fotografii najciekawiej pokazującej różnorodność i bogactwo prawosławia, wykonanych zarówno przez amatorów jak i profesjonalistów, którzy pragną dzielić się swoimi zdjęciami przedstawiającymi piękno prawosławia z całego świata za pośrednictwem serwisu www.orthphoto.net

Sześć lat temu grupa fotografów, a jednocześnie wyznawców religii prawosławnej założyła własną stronę internetową, by umieszczać na niej swoje zdjęcia dotyczące duchowości wschodniej. Do nadsyłania prac zaproszono także fotografów zawodowych i amatorskich z całego świata. W ubiegłym roku portal zgromadził 33 tysiące zdjęć wykonanych przez kilka tysięcy osób z 70 krajów świata, od Brazylii po Chiny. Dziś jest to już blisko 50 tysięcy fotografii. Z tej ogromnej masy zdjęć wyselekcjonowano 300 najlepszych i pokazano na wystawach w wielu miejscach na świecie. W Europie środkowo-wschodniej projekt OrthPhoto (orth od otrhodoxia czyli po polsku prawosławie) cieszył się ogromnym powodzeniem, uzyskując status prawosławnego World Press Photo. Dziś tą wystawę pokazujemy Państwu w salach Tarnowskiego Centrum Kultury.

Prawosławie istniało w Polsce od zawsze. Jest częścią naszej narodowej tożsamości i naszego kulturowego dziedzictwa. Gdy apostołowie Słowian, święci Cyryl i Metody chrzcili naszych przodków w państwie Wiślan w IX wieku, o Mieszku jeszcze, oczywiście, nikt nie słyszał. Wraz z upadkiem państwa Wielkomorawskiego upadła misja cyrylo-metodiańska. Pozostała jednak znaczna część wiernych. Potem, po powstaniu państwa polskiego w X wieku, chrześcijaństwo dotarło do nas ponownie. Tym razem z zachodu. Od tego momentu do dziś, wiara rzymsko-katolicka będzie dominująca. Ale na wschodnich terenach Polski (później Rzeczpospolitej) prawosławie będzie istnieć cały czas (mimo wielu prób jego wyeliminowania, jak choćby w czasie unii brzeskiej 1596 roku), aż do dnia dzisiejszego.
Prawosławni wnieśli ogromny wkład w rozwój naszego kraju, jego kultury, oświaty i historycznej potęgi. Tak jak nie sposób wyobrazić sobie historii Polski bez Żydów, Ltwinów, Ormian czy innych mniejszości, tak nie sposób wyobrazić jej sobie bez cerkwi, ikon oraz wschodniej duchowości i obrzędowości. Przez wszystkie te lata i katolicy i prawosławni bardzo często inspirowali się wzajemnie, nawiązując do pierwszego tysiąclecia istnienia chrześcijaństwa, czyli kościoła niepodzielonego, kiedy wszyscy zgodnie czerpali z nieprzebranej skarbnicy Ojców pustyni, Ojców kościoła i soborów powszechnych.
Papież Jan Paweł II cały swój pontyfikat poświecił zbliżeniu i pojednaniu podzielonego chrześcijaństwa. Wyznawcy prawosławia czyli kościoła siostrzanego, jak o Nich mawiał, mieli w Jego sercu zawsze miejsce szczególne.
W Małopolsce prawosławie też było obecne od zawsze, choć nigdy w tak dominującym stopniu jak na ziemiach wschodnich Rzeczpospolitej. Wystarczy wspomnieć Wislicę, Tropie czy łemkowskie cerkwie w Beskidzie Niskim. Mało kto wie, że i w Tarnowie przez kilka miesięcy roku 1915 istniała prawosławna cerkiew. Stało się to za sprawą żołnierzy armii rosyjskiej okresu pierwszej wojny światowej, stacjonujących w naszym mieście. Cerkiew mieściła się w budynku dzisiejszego teatru, ówczesnej zaś sali towarzystwa gimnastycznego Sokół.
Wystawa OrthPhoto, którą mamy zaszczyt i przyjemność dziś Państwu przedstawić, daje możliwość przyjrzenia się z bliska duchowości i obrzędowości chrześcijaństwa wschodniego. Fotografie pozwalają zajrzeć nam za mury prawosławnych monasterów i niemalże podglądnąć żyjących tam mnichów i mniszki. Ukazują również wspaniałą architekturę cerkiewną oraz przebogate wnętrza świątyń z ikonostasami na czele. Oglądając niektóre z tych prac, czujemy ciepło cerkiewnych świec, zapach kadzideł, słyszymy cerkiewne śpiewy. Mamy również możliwość prawie osobistego kontaktu z ludźmi pogrążonymi w modlitwie, palącymi świece, medytującymi. Okazję, by przenieść się w zupełnie inny, często zupełnie nam nieznany świat. Świat, który bardzo często jest dla nas, katolików, niezwykle refleksyjny i inspirujący.
Mamy nadzieję, że niniejsza wystawa będzie dla Państwa wielkim przeżyciem, spotkaniem z duchowością piękną i wzniosłą, aczkolwiek często nam nieznaną. Mamy też nadzieję, że stanie się inspiracją do próby osobistego zapoznania się ze światem prawosławia.
Paweł Krysa
Wystawa czynna od 4 do 15 listopada (z wyjątkiem niedziel i święta) w godz. 10:00 - 18:00. Bilety w cenie 1 zł.