Konkurs na wykonanie budki lęgowej „Zaprośmy ptaki do Tarnowa”

Ptasi świat w mieście – zwłaszcza podczas migracji i w okresie zimowania bywa bardzo bogaty. Liczba gatunków ptaków stwierdzonych na terenie większych miast takich jak Warszawa, Toruń czy Wrocław wynosi ponad 200 i jest porównywalna z liczbą gatunków występujących w wielu siedliskach naturalnych. Obecność niektórych gatunków ptaków sprawia nam przyjemność choćby ze względów estetycznych (ptaki śpiewające) - chętnie je dokarmiamy w przydomowych karmnikach lub w parkach. Inne ledwie tolerujemy, jak np. gołębie czy gawrony, bo „brudzą i hałasują” w naszym otoczeniu. Skład gatunkowy ptaków miejskich zależy od wielu czynników, w tym od specyficznych warunków siedliskowych. Zupełnie inny zestaw gatunków spotkamy podczas spaceru po starym miejskim parku, a inny w trakcie wyjścia na zakupy na terenie nowo wybudowanego osiedla. Jeszcze inne gatunki spotkamy na typowych „blokowiskach”, a jeszcze inne w pobliżu cieków i zbiorników wodnych.

W Tarnowie z całą pewnością możemy zaobserwować ptasią różnorodność gatunkową. Każdy z nas może wspólnie stworzyć wiele zakątków, które będą przyjazne ptakom. Musimy zapewnić im jednak bezpieczne miejsca do gniazdowania.

Mieszkańcy poprzez odpowiednie kształtowanie środowiska w  mieście mogą wpływać  na skład gatunkowy ptaków. Możemy to osiągnąć poprzez różne działania, np. na małą skalę – wieszając budki lęgowe, a w większej – odpowiednio zagospodarowując swoje ogródki.

Ptaki, które w naturze osiedlają się w dziuplach, m.in. sikorki, szpaki, kawki, sowy, dudki, chętnie zajmują również budki lęgowe. 

 Budki lęgowe są jedną z najpopularniejszych form pomocy ptakom na terenach miejskich. Korzysta z nich kilkanaście gatunków, głównie dziuplaków (np. szpak, sikory, mazurek, muchołówka żałobna) i półdziuplaków (kopciuszek, muchołówka szara). Jest kilka typów skrzynek lęgowych przeznaczonych dla różnych gatunków ptaków, różniących się przede wszystkim średnicą otworu wlotowego i odległością między otworem a dnem skrzynki.

Musimy pamiętać, że ptaki spełniają w miastach wszystkie swoje podstawowe czynności życiowe, w  tym najważniejsze – odżywianie i rozmnażanie się. Obszary miejskie dostarczają im zarówno pokarmu, jak i miejsc do założenia gniazd, opieki nad potomstwem, odpoczynku czy schronienia przed drapieżnikami. W zależności od gatunku i położenia geograficznego, populacje zurbanizowane ptaków funkcjonują w  miastach przez cały rok lub pojawiają się tam okresowo (np. w czasie migracji lub zimowania).

Obserwacje ptaków, ich dokarmianie, samodzielne konstruowanie budek lęgowych i ich zawieszanie kształtuje opiekuńczą postawę dzieci wobec ptaków, w dalszej kolejności wobec innych zwierząt, a w konsekwencji właściwą postawę wobec bliźnich. Obserwacja ptaków może przynieść także wiele radości.

Wykonanie budki lęgowej to wbrew pozorom nie jest trudne zadanie, jednak bardzo ważne jest zachowane odpowiednich zasad budowy budki, gdyż w źle skonstruowanej budce łapy kota lub kuny z łatwością dosięgną piskląt.

Przy wykonywaniu budek samodzielnie należy pamiętać  o kilku podstawowych i bardzo ważnych zasadach:

• konstrukcja powinna być wykonana najlepiej z elementów drewnianych (surowe, nieheblowane drewno zapewnia odpowiedni dla rozwoju piskląt mikroklimat),
• dach powinien być spadzisty w kierunku od pnia do otworu,
• otwór powinien być dopasowany do wielkości budki, a także zbliżony do wymiarów ptaków, które mają się w nich gnieździć (nie może być jednak za duży, aby uniemożliwiał dostanie się większych ptaków lub drapieżników),
• nie powinniśmy malować budek, ponieważ farba nie jest materiałem naturalnym i w takiej pomalowanej, zwracającej na siebie uwagę budce ptaki mogą nie chcieć się gnieździć,
• nie umieszczamy patyczka przy otworze wlotowym ponieważ ułatwia drapieżnikom dostęp do lęgu (dla zabezpieczenia przed wizytami niechcianych gości można zamontować „kominek” wlotowy),• budki należy opróżniać i czyścić co roku, należy to robić w okresie od połowy października do końca zimy, wyrzucamy wtedy stare gniazdo i ugnieciony materiał budulcowy.

Budki należy wykonać do 8 marca 2024 r.  jeśli nie jesteście Państwo pewni, jak ma wyglądać prawidłowo wykonana budka, jeszcze raz zachęcamy do kontaktu z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Pamiętajmy, że ptaki zamieszkają wyłącznie w dobrze wykonanej budce lęgowej. 

Szczegółowy regulamin konkursu dostępny w załączniku.

Konkurs stanowi część przedsięwzięcia Projekt „Tarnów – Nowe Spojrzenie” realizowanego w ramach Programu Rozwój Lokalny. Sfinansowany zostanie ze środków Funduszy Norweskich.